In mijn blogpost ‘Wat moet je met al dat geweld in de Bijbel?’ zoek ik naar antwoorden op de vraag hoe we moeten omgaan met het geweld in de Bijbel.
Ik onderken in dat artikel hoe lastig deze passages zijn, maar bekijk ze verder door de lens van de theoloog. Hoe verklaar je dat er gebeurt wat er gebeurt en wat leert ons dit over God?
De theoloog kan feitelijk uitleggen dat God heilig en rechtvaardig is en daarom zonde niet kan tolereren. Gelukkig mag hij/zij ook vertellen dat God liefdevol en genadig is en mensen wil vergeven.
Voor elke zonde moet een prijs worden betaald en Jezus is die prijs. Door in Hem te geloven, ben je verbonden met Zijn dood en opstanding. Dan ben je vrijgekocht van de straf.
(Download het Bijbel in 1 Dag-starterspakket inclusief het eBook ‘Het Evangelie in 1 Avond als je hier meer over wilt weten.)
En toch… ik kan me goed voorstellen dat je blijft zitten met een naar gevoel als je dit soort teksten leest over misbruik, marteling en moord. Stel dat je aan een meer herderlijk figuur zou vragen hoe je moest omgaan met deze teksten? Wat zou hij/zij zeggen?
Het eerste wat ik je mee wil geven, is dat we moeten accepteren dat de Bijbel soms niet prettig is om te lezen. Weet je, het is GOED als we verontwaardigd zijn over een heel aantal dingen dat gebeurt in Gods Woord.
Gods Geest leeft in ons. De vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.
En wat gebeurt er bij geweld? Het tegenovergestelde! Als de Bijbel ons soms boos of verdrietig maakt, dan is dat omdat Gods Geest in ons dat ook is.
Ik hintte hier in mij vorige artikel al op. God wil geen oordeel vellen over mensen, maar het is onvermijdelijk als ze Hem afwijzen. Dat is heel triest, maar wel een feit.
Een groot deel van het geweld in de Bijbel is niet Gods schuld. Het is toe te rekenen aan de mens.
De reden dat dit in de Bijbel staat, is omdat de Bijbel geen fouten censureert. Het vertelt de waarheid en de waarheid is dat mensen zelf veel geweld veroorzaken. De Bijbelboeken tonen het verval van de mens aan.
Ik ben er in het algemeen een groot voorstander van als je de hele Bijbel leest. Je moet voorkomen dat je een gefragmenteerd beeld van God krijgt. Vandaar dat ik een cursus ‘De Bijbel in 2 jaar’ geef en een 1-daags seminar houdt om een compleet beeld te schetsen.
MAAR… er kunnen persoonlijke omstandigheden zijn waardoor het beter is om bepaalde teksten niet te lezen. Als je bijvoorbeeld een verleden hebt met misbruik, dan kan het beter zijn om Bijbelteksten daarover even over te slaan.
Als je in de put zit en je hebt behoefte aan troost, dan wil je misschien niet lezen over de verovering van Kanaän. Dat is helemaal prima.
Bijbellezen doe je om je relatie met God te onderhouden of op te bouwen. Die relatie met God gaat door vele seizoenen. Sommige seizoenen zijn niet geschikt om alles in de Bijbel te lezen, terwijl andere bij uitstek ideaal zijn om wel de hele Bijbel door te nemen.
Als er omstandigheden zijn waardoor je bepaalde passages beter niet kunt lezen, dan is dat niet erg. Het draait om jouw relatie met God.
De Bijbel staat vol met gebeden van mensen die gewoon zeggen wat er in hen omgaat. Vooral de psalmen kunnen ontroerend mooi zijn. God snapt als geen ander je emoties en je mag ze dan ook uiten!
Sterker nog, als ik de Bijbel lees, heb ik het gevoel dat God juist wil dat we ons uitspreken naar Hem. Hou je niet in, maar wees eerlijk.
Hoe denk jij over geweld in de Bijbel en hoe we daarmee om moeten gaan? Laat het weten in de reacties.
Jan, goed initiatief dat je dit onderwerp aanpakt. Het ‘moderne’ christelijk geloof vermijdt dit onderwerp, omdat er nuvooral gesproken en gepreekt wordt over een goede en liefhebbende God die overal begrip voor heeft en zijn gelovigen altijd uit de wind behoort te houden. De Bijbel en ook de klassieke kerkelijke (protestantse) had en heeft daar een andere kijk op. Je kunt er van op aan dat God van den beginne geen geweld en kwaad heeft gewild, En daartoe heeft Hij de mens een aantal regels meegegeven voor een vreedzaam leven. Mar de men in de wereld is geweldadig en boosaardig geworden, (genesis 5). Fast forward naar Exodus. Farao is begonnen, God reageerde met bevrijding, Hij wilde met Israël een nieuwe toekomst beginnen, maar dan ook met een verbond, dat wil dus zeggen dat beide partijen zich aan de deal houden, en daar liet mensen verstek gaan, en ja de zonen van Aaron werden als voorbeeld gesteld. In de latere tijden van Richteren en Koningen was er veel geweld maar zo zat de wereld in elkaar. Maar ook telkens hielp God zijn volk uit de brand! Niets vreemds aan geweld hier; vergelijk het ‘geweld’ van de Geallieerden bij de bevrijding van Europa. Ik moet ook even denken aan scène in de Narnia boeken van Lewis, waar gevraagd wordt of Aslan de leidende Leeuw gevaarlijk is; het antwoord is ” natuurlijk is hij gevaarlijk, maar hij is ook goed. Wat heb je aan een leider die niet gevaarlijkis voor zijn tegenstanders?”. Maar dit begrip over de kracht, heiligheid en naijver van God is de laatste zestig jaar vrijwel weggetheogiseerd, en daarom begrijp ik ook wel de wanhoop van die mevrouw in je artikel. God bless you
Dank je, Arend, voor deze prachtige aanvulling. Ik ben toevallig aan het lezen in de Narnia-kronieken en kwam afgelopen week die quote over Aslan tegen. Schitterend.
Echt top deze blog!
Zo vaak heb ik aangekaart hoe gruwelijk ik bijbelverhalen vind. Wat ik nu van jouw blog leer is dat mensen die daar antwoord op geven dan vaak op de theologische stoel gaan zitten. Dat helpt niet. Dit pastorale antwoord helpt veel meer.
Al blijf ik wel met theologische vragen over dit onderwerp zitten .
Feedabackpuntje: je schrijft in het begin “Hij” in de alinea over theologen. Ik denk dat de theologen daar pervongeluk een goddelijke status gekregen hebben 🙂 (ofwel denk dat Hij hij moet zijn) maar mss lees ik het verkeerd
Dank je, Doortje! Erg bemoedigend.
Ahum… ik zal het tikfoutje even aanpassen 🙂 Dank voor je oplettendheid!
Mooie blog en inzichten. Vooral het punt dat je maakt dat God Heilig is en daardoor geen zonde kan aanvaarden, omdat dat niet strookt met zijn Heilige aard. Heel sterk!
Echter, blijf ik met vragen zitten.
Ik ben nog maar sinds kort de Bijbel aan het lezen, ben geen christen, zelfs niet gedoopt, maar wel duidelijke interesse, zowel intellectueel, spiritueel als emotioneel.
Als God de mens niet wil straffen, en geen geweld wil aandoen, waarom verhardt Hij dan soms de harten van mensen? Zo verharde Hij het hart van de Farao die Israël misbruikte. Waarom dit tot 10x toe doen en waarom dan niet het hart verzachten van de Farao dat deze tot inkeer komt. (Klopt het dat Hij dat wel eens heeft gedaan bij één van de leiders die het volk Israël tegenkwam op hun tocht naar Kanaän, ik kan me jammer genoeg niet herinneren bij wie dit was). Ik begrijp dat er nare gevolgen “dienen” als reactie op de Farao’s wandaden, maar het hart blijven verharden is misschien wel iets te ver.
Er wordt verteld in deze episode dat Hij dit deed omdat Hij het volk van Egypte wou laten zien wat Zijn macht is, en daardoor Exodus gewillig kon laten gebeuren. Echter, hoefde daarvoor héél het volk van Egypte daarbij betrokken te worden? Waarom niet enkel de schuldigen straffen, men kan niet zeggen dat heel het volk fout deed.
Beste Sören, hartelijk dank voor je uitgebreide reactie en goede observaties. Je stelt scherpe vragen – en terecht! Sommige dingen zijn voor ons lastig te begrijpen, omdat wij in zo’n andere tijd en cultuur leven, en ook onze taal is heel anders dan het Hebreeuws waarin het OT is geschreven.
Over het verharden van farao’s hart: daar heb ik me onlangs meer in verdiept en het is super-interessant om te zien hoe de originele tekst hiermee omgaat. Ik probeer het kort samen te vatten.
Het Hebreeuws gebruikt drie verschillende woorden om het harde hart van farao te omschrijven. Twee daarvan betekenen koppig/resoluut, de derde betekent letterlijk ‘zwaar’. Nu moet je weten dat volgens de Egyptische mythologie het hart van overledenen wordt gewogen. Als het ‘zwaar’ is, is het hart schuldig en wordt de overledene gestraft. Een zwaar hart is dus een schuldig hart. En juist dat zie je in het Hebreeuws terugkomen.
Bijna alle keren als de farao zijn hart verhardt, maakt hij het zwaar oftewel schuldig. Telkens als God het hart van de farao verhardt, maakt hij het koppig/resoluut (slechts 1 keer schuldig). De boodschap lijkt te zijn dat de farao zelf kiest voor schuld. Gedurende de hele confrontatie met farao blijft hij koppig en schuldig.
Straft God het hele volk van de Egyptenaren? Ja. Zijn ze onschuldig? Nee. Dat is een harde conclusie. De Egyptenaren zijn niet onschuldig, maar zij hebben de Israelieten ook onderdrukt en mishandeld. En ze hebben ook afgoden gediend. Maar… de Israelieten zijn ook niet onschuldig. Daarom dreigt de tiende plaag hen ook te treffen. De prijs van de zonde is de dood. De hoop van de familie rust op de schouders van de eerstgeborene (de stamhouder). Dus de dood van de eerstgeborenen is de prijs van de zonde van het volk. (Ik leg het allemaal erg kort door de bocht uit.)
Niemand kon aan deze straf ontsnappen. Tenzij… ze een lam zouden slachten en het bloed aan de deurposten zouden smeren. Waarom? Hoe kon dat hen beschermen? Omdat het lam een voorafschaduwing was van Jezus. Het lam wees vooruit naar het offer dat Jezus zou brengen. Het mooie is dat het niet uitmaakte wie er in het huis was. Daar kon ook een Egyptenaar zijn en die zou in leven blijven. Het bloed van het lam beschermt, niet de nationaliteit.
Als je in de Bijbel gaat lezen, probeer dan altijd op zoek te gaan naar de betekenis voor de oorspronkelijke doelgroep. Als je daarbij hulp nodig hebt, kijk dan eens op https://bijbellezenmetjan.nl/challenges. Binnenkort ga ik ook een studie over Exodus online zetten.