‘Ik herken straks niemand in de hemel’

Hij zat op de bank, maar figuurlijk gesproken lag hij op zijn sterfbed. Zijn leven had al veel langer geduurd dan de artsen voor mogelijk hadden gehouden. Maar het was nu nog een kwestie van dagen of weken, hadden ze hem gezegd. Dan zou de kanker de strijd in zijn lichaam winnen.

‘Vind je het erg om te gaan?’, vroeg ik.

Hij schudde zijn hoofd. ‘Nee’, zei hij. ‘Zeker niet. Ik ben er klaar voor.’ Hij zuchtte en keek zijn vrouw aan. ‘Maar wat ik wel erg vind, is dat ik straks niemand herken in de hemel.’

Ik schrok. Hij was achter in de 70. Zou hij zijn hele leven hebben geloofd dat onze geheugens worden gewist als we aankomen in de hemel?

Als kind had ik dat verhaal ook wel eens gehoord van een klasgenootje. ‘In de hemel ken je de andere mensen niet. Je begint helemaal op nul’, zei hij.

‘Huh?’, reageerde ik, ‘Hoezo dan?’

‘Ja, logisch. Want er is geen pijn en verdriet in de hemel. Als je je zou herinneren wat andere mensen je hebben aangedaan, kun je niet volmaakt gelukkig zijn.’

Ik kon als 11-jarige er geen argument tegenin brengen. Maar ik wist dat er iets niet klopte. De hemel was voor mij een plek waar ik met mijn familie naar toe zou gaan (en waar ik de beschikking had over oneindig veel GI Joe-poppetjes). We zouden er allemaal tot in eeuwigheid vreugde en plezier hebben. Er was toch wel een andere manier om pijn en verdriet weg te doen dan ons geheugen uit te wissen?

Deadline

Sinds die tijd bleef de hemel een soort mysterie voor me. Tot een paar jaar later een vriend me wees op het boek ‘Deadline’ van Randy Alcorn, een vuistdikke, maar zeer spannende roman. In het verhaal krijgen drie mannen een ongeluk. Eén overleeft het, een ander gaat naar de hemel en de derde naar de hel.

Die laatste krijgen we slechts eenmaal te zien als hij in de hel is aanbeland. Het is een duistere, eenzame plek. Hij bevindt zich daar volledig afgescheiden van God en andere mensen. Enorm beangstigend.

Maar de man die naar de hemel gaat, krijgt een rondleiding door de hemel, een uiterst fascinerende plek. Hij weet bovendien alles nog van zijn leven op aarde. Zijn geheugen is volstrekt intact en toch is hij gelukkig.

Ik vroeg me af of de auteur dit alles gewoon verzonnen had en op basis waarvan dan. Er zijn zoveel boeken en films over mensen die in de hemel zijn geweest. Alcorn neemt die verhalen met een flinke korrel zout. ‘Je moet ze altijd toetsen aan de Bijbel’, zegt hij. Dat ben ik met hem eens.

Alcorn zelf heeft jarenlang bijbelstudies gedaan naar het leven na dit leven. Of beter gezegd: ‘Naar het eeuwige leven’. Hij schreef er onder meer het boek ‘Heaven’ over. Daarin legt hij uit dat de hemel niet onze eindbestemming is. Dat is de nieuwe aarde. Hij spreekt daarom liever over de ‘intermediate heaven’ (tijdelijke hemel) en de nieuwe aarde. Na onze dood gaan we naar deze tijdelijke hemel. Als Jezus terugkeert naar de aarde en Zijn koninkrijk definitief vestigt, dan mogen we Hem volgen naar de nieuwe aarde.

Maar wat kunnen we weten over die tijdelijke plek waar we moeten wachten tot het zover is? Nog best veel. Jesaja (vooral hoofdstuk zes van het gelijknamige bijbelboek) en Johannes (Openbaring) gaan beiden in een visioen naar de hemel. Het is zeer de moeite waard om als je de Bijbel leest deze passages langzaam te lezen en gewoon je observaties op te schrijven.

Jezus zelf bood ons echter ook een inkijkje in de hemel als hij vertelt over de rijke man en de arme Lazarus:

Er was eens een rijke man die gewoon was zich te kleden in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde. Een bedelaar die Lazarus heette, lag voor de poort van zijn huis, overdekt met zweren. Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man; maar er kwamen alleen honden aanlopen, die zijn zweren likten.

Op zekere dag stierf de bedelaar, en hij werd door de engelen weggedragen om aan Abrahams hart te rusten. Ook de rijke stierf en werd begraven. Toen hij in het dodenrijk, waar hij hevig gekweld werd, zijn ogen opsloeg, zag hij in de verte Abraham met Lazarus aan zijn zijde. Hij riep: “Vader Abraham, heb medelijden met mij en stuur Lazarus naar me toe. Laat hem het topje van zijn vinger in water dompelen om mijn tong te verkoelen, want ik lijd pijn in deze vlammen.”

Maar Abraham zei: “Kind, bedenk wel dat jij je deel van het goede al tijdens je leven hebt ontvangen, terwijl Lazarus niets dan ongeluk heeft gekend; nu vindt hij hier troost, maar lijd jij pijn. Bovendien ligt er een wijde kloof tussen ons en jullie, zodat wie van hier naar jullie wil gaan dat niet kan, en ook niemand van jullie naar ons kan oversteken.”

Toen zei de rijke man: “Dan smeek ik u, vader, dat u hem naar het huis van mijn vader stuurt, want ik heb nog vijf broers. Hij kan hen dan waarschuwen, zodat ze niet net als ik in dit oord van martelingen terechtkomen.” Abraham zei: “Ze hebben Mozes en de profeten: laten ze naar hen luisteren!” De rijke man zei: “Nee, vader Abraham, maar als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen.” Maar Abraham zei: “Als ze niet naar Mozes en de profeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat.”’ (Lucas 16:19-31)

De vraag is of we dit verhaal van Jezus letterlijk of figuurlijk moeten opvatten. Alcorn zegt: vooral letterlijk. Dit is namelijk de enige gelijkenis van Jezus waarin Hij een personage een naam geeft. En dan ook nog eens dezelfde naam als Zijn vriend Lazarus (die rijk was) en die Hij later uit de dood zou opwekken. Erg verwarrend. Jezus zou de man geen naam hebben gegeven of tenminste een andere naam als deze bedelende Lazarus niet echt had bestaan.

Het waarschijnlijk enige stuk dat figuurlijk is, is het gesprek tussen Abraham en de rijke man. Het is niet logisch dat mensen die niet in de hemel zijn, kunnen praten met hen die dat wel zijn.

Wat kunnen we verder leren van dit verhaal? Een heleboel:

1. Als Lazarus sterft, brengen engelen hem naar het paradijs;
2. Als de rijke man sterft gaat hij naar een plek waar hij wordt gekweld;
3. Lazarus is bij Abraham en dus waarschijnlijk ook andere mensen, terwijl de rijke man ogenschijnlijk alleen is;
4. De tijdelijke hemel en de hel zijn gescheiden van elkaar, er is geen brug;
5. De rijke man, Abraham en Lazarus zijn alle drie nog steeds zichzelf na hun dood. Ze hebben een identiteit en een geheugen;
6. Het drietal heeft nog steeds fysieke eigenschappen. De rijke man heeft bijvoorbeeld dorst;
7. De rijke man herinnert zich zijn leven op aarde en kan mogelijk zijn nog levende broers zien. Hij is zich zeer bewust van zijn én hun omstandigheden;
8. Abraham zegt dat niemand de kloof tussen hemel en hel kan oversteken.

Ik had deze bijbelstudie al gelezen toen ik met mijn familielid sprak en vertelde hem dat de hemel een prachtige plek was waarin mensen hun eigen identiteit behielden. Hij glimlachte. ‘Dat zou heel mooi zijn.’

Inmiddels is hij al jaren op deze plek en kan hij veel beter dan ik beschrijven hoe de hemel werkelijk is. Eén ding staat vast: als je in Jezus gelooft, is de hemel ook jouw tijdelijke bestemming. Je definitieve woonplaats is de nieuwe aarde.

Extra’s:

Download hier een leesplan (PDF) dat je in acht dagen een rondleiding geeft door de hemel en het nieuwe Jeruzalem

Boekentip: Hoe zal het in de hemel zijn van Randy Alcorn (op het moment van schrijven helaas tijdelijk niet leverbaar, hopelijk gauw weer)

Of voor kinderen (wel leverbaar): Is het leuk in de hemel? van Randy Alcorn